Shkaqet e përhapjes së bidatit

Shkaqet e përhapjes së bidatit

Shkaqet që kanë ndikuar në përhapjen e bidateve janë si pasojë e dukurive të mëposhtme: injoranca ndaj çështjeve të fesë, pasimi i andjes, kapja me fanatizëm pas ideve dhe njerëzve, përngjasimi me jobesimtarët dhe imitimi i tyre. Do t’i cekim këto shkaqe më në detaje:

E para: Injoranca ndaj çështjeve të fesë

Sa më shumë që kalon koha dhe njerëzit largohen nga gjurmët e shpalljes, aq më shumë pakësohet dituria dhe përhapet injoranca. Ashtu siç ka treguar Pejgamberi, salAllahu alejhi ue selem, në fjalën e tij: “Kush jeton prej jush do të shohë shumë mospajtime.” (Tra. Ebu Davudi dhe Tirmidhiu, kurse Tirmidhiu ka thënë: Hadith Hasen Sahih).

Gjithashtu, fjala e tij, salAllahu alejhi ue selem: “Me të vërtetë, Allahu nuk e heq këtë dituri përnjëherë nga robërit e Tij, por e heq diturinë duke ua marrë jetën dijetarëve, saqë kur nuk mbetet asnjë dijetar, njerëzit do të marrin për prijës (dijetarë që i pyesin) injorantët. Ata do të pyeten dhe

do të japin përgjigje (fetwa) pa dituri, do të devijojnë vetë dhe do të i devijojnë të tjerët.” (Xhamiul-Bejanul-Ilm, Ibën Abdul-Berr 1/180).

Nuk ka mundësi të rezistohet ndaj bidatit, përveçse me dituri dhe me dijetarë. E kur të humbasë dituria dhe dijetarët, i jepet mundësia bidateve të shfaqen dhe të përhapen, prandaj njerëzit e dijes duhet të jenë më vigjilentë dhe të punojnë më shumë.

E dyta: Pasimi i andjes

Kush e refuzon Kur’anin dhe Sunetin, e pason andjen e vet. Allahu i Lartësuar thotë:

فَإِن لَّمْ يَسْتَجِيبُوا۟ لَكَ فَٱعْلَمْ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهْوَآءَهُمْ ۚ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ ٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ بِغَيْرِ هُدًۭى مِّنَ ٱللَّهِ ۚ

“E nëse ata nuk të përgjigjen ty, atëherë dije se ata ndjekin vetëm dëshirat e veta, e kush është më i humbur se ai që, duke mos pasur fakte prej Allahut, ndjek andjet e veta?…” (Kasas 50).

Po ashtu, i Lartësuari thotë:

أَفَرَءَيْتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَـٰهَهُۥ هَوَىٰهُ وَأَضَلَّهُ ٱللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍۢ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِۦ وَقَلْبِهِۦ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِۦ غِشَـٰوَةًۭ فَمَن يَهْدِيهِ مِنۢ بَعْدِ ٱللَّهِ ۚ

“A e ke parë (o i Dërguar) atë që, për zot të vetin konsideron vetëm qejfin e vet? Të cilit i bindet, e pason dhe e adhuron, duke mos kundërshtuar për asgjë, sikur ta kishte idhull?!” (Xhathije 23).

Pra, bidatet janë struktura e thurjes së andjes dhe dëshirave për të pasuar nga të tjerët.

E treta: Kapja me fanatizëm pas ideve dhe njerëzve

Kapja me fanatizëm pas ideve dhe njerëzve ndikon në pengimin e njeriut nga pasimi i argumentit dhe njohja e së vërtetës. I Lartësuari thotë:

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُوا۟ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُوا۟ بَلْ نَتَّبِعُ مَآ أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ ءَابَآءَنَآ ۗ“E kur u thuhet atyre (idhujtarëve) pranoni atë që Allahu e shpalli, ata thonë: Jo, ne ndjekim atë rrugë në të cilën i gjetëm prindërit tanë!” (Bekare 170).

E katërta: Përngjasimi me jobesimtarët dhe imitimi i tyre

Kjo është një nga arsyet që e shpie njeriun në bidate. Siç potencohet në hadithin e Ebi Uakid el-Lejthij, radijAllahu anhu, ku thotë: “Dolëm me të Dërguarin e Allahut, salAllahu alejhi ue selem, në Hunejn. E ne ishim rishtazi të larguar nga kufri (mosbesimi), kurse idhujtarët kishin një pemë që qëndronin pranë saj dhe i varnin armët e tyre në të, të cilën e quanin Dhatu Enuat…” (Tra. Tirmidhiu dhe e ka bërë sahih).

Kështu ndodh edhe në ditët e sotme, pasi shumica e myslimanëve i imitojnë jobesimtarët në veprat e shpikura (bidate). Kjo ndodh edhe sot, pasi shumica e myslimanëve imitojnë jobesimtarët në veprat e shpikura (bidate) dhe ato që lidhen me shirkun, siç janë: festimi i ditëlindjeve, festimi i ditëve dhe javëve me veprime të veçuara, festimet për ngjarje fetare dhe përkujtime, ngritja e statujave, organizimi i përkujtimeve, tubimet për përvjetorët e pikëllimit, bidatet që lidhen me xhenazen, ndërtimet mbi varre dhe të tjera.

Shejh Salih el-Feuzan, Allahu e ruajttë!

(Akidetut-Teuhid, f. 223-225)

Përktheu: Besim Gjelaj